Onze Stichting draagt de naam van de Franse priester Joseph Wresinski. In dit artikel leest u over het leven van deze bijzondere man en wat deze heeft betekent in de strijd tegen wereldwijde armoede.

De franse Joseph Wresinski wordt vlak voor het einde van de 1e wereldoorlog geboren in Anger, Frankrijk. Zijn moeder is een Spaanse, zijn vader een Poolse emigrant. Het gezin Wresinki leeft in een interneringskamp. Emigranten uit West-Polen (destijds Duits grondgebied) zijn in Frankrijk ongewenst.

Na WO 1 verhuist het gezin naar een achterstandsbuurt. Het komt te wonen in een oude vervallen smederij. Een van de wanden is gemaakt van sinaasappelkistjes, behangen met krantenpapier. Omdat het gezin Wresinski leeft in extreme armoede moet Joseph als jongetje van vijf, zes zeven… jaar al helpen bij het onderhoud van het gezin. Daarom gaat hij elke ochtend in alle vroegte naar het klooster van de Goede Herder, om als misdienaartje te helpen bij het dienen van de mis. Hiervoor krijgt zijn moeder aan het eind van de week een paar stuivers. ‘s Middags maakt Joseph de tocht naar het klooster nogmaals, nu om overgebleven eten op te halen in een conservenblik. Hij raapt kolen bij de gasfabriek, laat elke dag samen met zijn broer de geit uit op het naburig veldje – een geit die zijn moeder heeft kunnen kopen vlak na de geboorte van haar oudste dochter, zodat er wat melk is voor het gezin – en hij helpt de paardenslager bij het rondbrengen van vlees. In ruil daarvoor krijgt het gezin wat vlees toegestopt. Al dit werk doet hij in de wetenschap dat hij anders is dan andere kinderen, want arm. Op later leeftijd beschrijft hij dit als ‘de wegen van schaamte uit mijn kinderjaren’.

Aan het eind van de lagere school moeten kinderen een toets maken om aan te tonen dat zij hun opleiding met succes doorlopen hebben. Daarmee kunnen zij naar een vervolgopleiding. De school nodigt Joseph hiervoor echter niet uit. Want, zo denkt men, die toets haalt hij toch niet: hij is arm en van arme kinderen komt niets terecht. Zijn moeder laat het daar echter niet bij zitten. Met haar Spaanse temperament stapt zij op de schoolleiding af. Haar zoon zou de toets maken en hij zou slagen. Van hem komt wel iets terecht. En zo is het gebeurd. Joseph kan zich inschrijven en slaagt. Na de lager school wordt Joseph banketbakkersleerling en tevens actief lid van de katholieke jongerenbeweging. In diezelfde periode komt een van de zusters van het klooster van de Goede Herder bij de moeder van Joseph. Zij kent een kinderloos echtpaar dat graag voor ‘een’ jongeman de studie aan het seminarie wil betalen. Van het een komt het ander. De moeder van Joseph en de zuster nemen contact op met het echtpaar en samen leggen zij dit voorstel bij Joseph neer: wil jij naar het seminarie, wil jij priester worden? Joseph zegt volmondig ja. Hij is dan 19 jaar.

Joseph Wresinski en het daklozenkamp Noisy le Grand

Als jong priester gaat père Joseph werken in Noord Frankrijk. Hij komt al snel bekend te staan als de priester die altijd op zoek is naar de allerarmsten. Op een dag doet de bisschop hem het voorstel priester te worden in een daklozenkamp vlak buiten Parijs. Dit is in 1956. In dit kamp – Noisy le Grand – wonen ruim 2000 mannen, vrouwen, kinderen, opa’s en oma’s, hele gezinnen, in golfplaten hutten die eigenlijk bestemt zijn voor het onderbrengen van varkens. Ze leven weggestopt achter de horizon van de samenleving; in een grenzeloze mist, zonder een enkele voorziening en met 27 hulpverlenende instanties in hun kielzog. Deze instanties houden zich bezig met allerhande zaken: een gaarkeuken, het uitdelen van kleding en schoeisel, en ook adoptieprogramma’s. Want, zo denkt men, de kinderen zijn beter af buiten het kamp zonder hun ouders dan in het kamp met.

Joseph is in dit kamp gaan leven. Over de dag dat hij daar aankomt schrijft hij later: “Op die dag keerde ik terug op de wegen van schaamte uit mijn kinderjaren. In de vrouwen herkende ik mijn moeder, in de ogen van de kinderen mijn broers en zuster.” Deze herkenning is wederzijds. Want ook de mensen uit het kamp herkennen hem. Hij is een van hen. Hij heeft immers een gelijke levenservaring.